همیشه سوالاتی در خصوص اصیل بودن چرم مطرح بوده است. به خصوص افرادی که در چرم شناسی مبتدی هستند یا تجربه زیادی ندارند امکان دارد در تشخیص و خرید چرم با مشکلاتی روبه رو شوند. کارکنان فروش شرکت های چرم غالباً با سوالات مشابهی مثل «فرق بین چرم طبیعی و مصنوعی در چیست؟»، «فرق چرم طبیعی و چرم مصنوعی را چگونه تشخیص دهم؟»، «آیا چرم شما اصل است یا مصنوعی؟» و … در این مطلب به روش های شناخت چرم اصل و چگونگی تشخیص آن از چرم مصنوعی پرداخته می شود.

مطمئنا، تشخیص چرم طبیعی (Natural Leather) از چرم مصنوعی (Artificial Leather) کار راحتی نیست. بسیاری از مردم در زمان خرید جهت اطمینان از جنس کیف یا کفش، برچسب محصول را مطالعه می کنند، چون به دنبال کیفیت می باشند. اینکه چرم طبیعی، بادوام، زیبا و دارای اصالت است، موضوعی جا افتاده می باشد و از زمان های قدیم برای همه اشخاص واضح بوده که چرم طبیعی نسبت به چرم مصنوعی، ارزش و جایگاه بسیار بالاتری دارد. اگرچه نسبت به قدیم چرم مصنوعی (صنعتی) تغییرات زیادی به خود دیده است، ولی همچنان تفاوت چشمگیری با چرم طبیعی دارد. بازار سیاه چرم در حال افزایش می باشد و برای خریداران راه شناسایی چرم اصل از تقلبی به معنای واقعی کلمه به کاری بَس دشوار تبدیل شده است.

آشنایی با چرم طبیعی

چرم طبیعی به طور مستقیم از روش دباغی (چرم‌سازی) جهت آماده‌سازی و پرداخت پوست خام حیواناتی مثل گاو، بز، گوسفند، مار و بیشتر تولید می‌شود. به علت آنکه پوست حیوانات فساد‌پذیر می باشد و از بین می‌رود، آن‌ها را به دباغخانه جهت ساخت چرمی قوی، انعطاف‌پذیر و پایدار می‌فرستند. عملیات دباغی با بکار گیری از مواد گیاهی به شکل فیزیکی و شیمیایی صورت می‌گیرد، به طوری که در خصوصیات اصلی چرم تغییری ایجاد نشده و تنها از لحاظ سطح رویی برای مقاومت در برابر نفوذ میکروارگانیسم‌ها (تجزیه‌ کننده مواد)، عملیات مقاوم‌سازی صورت می‌گیرد.

آشنایی با چرم مصنوعی

چرم مصنوعی به طور مستقیم از مواد پلیمری (پلاستیکی) به اسم  PVC و PU (پلی اورتان) تولید می‌شود. روش تولید چرم مصنوعی به دو نوع تَر و خشک انجام می شود که هر کدام شرایط خاص تولید خود را دارند. با این حال، استفاده از چرم صنعتی یا غیر طبیعی (نام‌های دیگر چرم مصنوعی) به دلایل گرانی چرم طبیعی و مسائل اخلاقی (حقوق حیوانات) در ساخت مبلمان خانه، لباس، کیف و کفش و موارد دیگر به طور گسترده مورد استفاده قرار می‌گیرد.

چگونگی تشخیص چرم طبیعی از چرم مصنوعی

در هنگام خرید هر یک از موارد زیر را در خاطر داشته و مو به مو انجام دهید. راه‌های پیشنهادی زیر کاملاً به صورت علمی و تجربی اثبات شده است.

۱- لمس کردن (حس چرم طبیعی)

هنگامی که کیف یا کفش چرمی را در دست می‌گیرید، سطح آن را لمس نمایید. همیشه چرم طبیعی احساس گرمی و نرمی را انتقال می دهد و برعکس، در چرم مصنوعی سختی و سردی (بی روح بودن) را احساس خواهید کرد. سپس با نوک انگشتان خود بر روی چرم فشار وارد نمایید، مشاهده می کنید که چرم طبیعی بعد از فشار کمی چروکیده شده، اما سریعاً به حالت اول خود بر می‌گردد. این ویژگی در چرم مصنوعی وجود ندارد. در عین حال که محصول چرمی را در دست دارید، سعی کنید با ناخن انگشت خود خراش کوچک بر روی سطح آن ایجاد نمایید، خواهید دید که چرم به اصطلاح «گُل پوست» می‌شود، یعنی سطح آن به خراش واکنش نشان می‌دهد. همچنین برعکس چرم فیک، چرم واقعی به سختی با سوزن سوراخ می‌شود.

۲- بو کردن (بوی چرم طبیعی)

بیشتر چرم واقعی بویی متمایز دارد و تاحدودی خوشایند، کمی شیرین و احساس زنده بودن می‌دهد. مقدار شدت بو به نوع محصول بر می‌گردد، برای نمونه: کت چرمی بوی بیشتری از کمربند چرمی دارد. چرم تقلبی بوی ناخوشایند الیاف مصنوعی، پلاستیکی یا بویی شیمیایی می‌دهد. در هنگام خرید به این نکته دقت کنید که بیشتر تولید کنندگان با آگاهی از بوی چرم، اقدام به تولید محصولاتی تقلبی با رایحه چرم طبیعی می‌کنند. این محصولات در کوتاه مدت بوی خود را از دست می‌دهند. به همین علت ضروری است که از برندها و تولید کنندگان معتبر اقدام به خرید نمایید.

۳- دیدن (سطح چرم طبیعی)

در عین حال که محصول مورد نظر را در دست دارید، به خوبی به آن نگاه کنید. چرم طبیعی همواره باید سطحی دانه دانه با منافذ کوچک و خطوط مورب داشته باشد، برعکس، چرم مصنوعی سطحی کاملاً صاف و بسیار براق دارد و از خطوط دانه دانه و ظریف کاری‌ها بر روی آن خبری نمی باشد. فناوری‌های جدید ساخت چرم، تشخیص چرم طبیعی از چرم مصنوعی را از لحاظ دیداری (از نظر ظاهر) کمی سخت تر کرده است. امروزه چرم طبیعی را با سطحی صاف و براق تولید می‌کنند که به «چرم اصلاح شده» مشهور می  باشند. با این حال، چرم مصنوعی در بسیاری از موارد دارای سطحی بسیار براق‌تر است و درخششی غیرمعمول دارد. همیشه سطح چرم طبیعی از دانه دانه‌های یکسان و با ارتفاع کوتاه تولید شده است، ولی چرم مصنوعی امکان دارد سطح دانه دانه‌ای بلند و غیر منظم داشته باشد.

۴- حرارت دادن به چرم (مقاومت چرم طبیعی)

تست حرارت یکی از مناسب ترین راه‌های شناسایی چرم اصل از چرم فیک می باشد. برای این منظور، حرارت ناشی از فندک یا کبریت را به نزدیکی چرم ببرید، اگر چرم جمع شد و به سرعت سوخت و بوی پلاستیک از آن بلند شد، چرم مصنوعی می باشد. چرم اورجینال بعد اعمال حرارت و سرد شدن به حالت اولیه خود بر می‌گردد. این تست فوق‌العاده جواب می‌دهد، ولی توصیه نمی‌کنیم که آن را در یک فروشگاه و بر روی محصول خاصی انجام دهید.

بیشتر: چرم مصنوعی

۵- مطالعه مشخصات محصول (برند چرم طبیعی)

یکی از نخستین کارهایی که باید انجام دهید، این است که قبل از خرید محصول مورد نظر، به توضیحات و مشخصات محصول نگاه نمایید. بیشتر برندهای مشهور داخلی و خارجی دارای محصولاتی شناسنامه‌دار می باشند که توضیحاتی از قبیل: نوع چرم (گاوی، گوسفندی، بز) یا نوع پرداخت چرم (دانه دار کامل یا اصلاح شده) و بسیاری موارد دیگر را دارند. محصولات تولید شده از چرم طبیعی دارای برچسب شناسایی هستند که بر روی آن اطلاعاتی از نوع چرم، اندازه، کشور سازنده و موارد دیگر آورده شده است.

۶- تست کردن رطوبت (رطوبت پذیری چرم طبیعی)

یکی از ساده‌ترین راه‌های تشخیص چرم طبیعی از چرم مصنوعی، تست رطوبت می باشد. چند قطره آب را بر روی چرم بریزید، آیا چرم قطره آب را جذب یا دفع می‌کند؟ چرم طبیعی حاوی هزاران منافذ کوچک مثل چوب می باشد که بسته به محیط اطراف، رطوبت را جذب می‌کند. پس در نتیجه، می‌توان گفت اگر چرم واقعی باشد، آب به سرعت جذب می‌شود و برعکس، اگر غیر طبیعی باشد، آب دفع می‌شود. زمان انجام آزمایش رطوبت، فقط از چند قطره آب استفاده نمایید. هرگز نباید چرم واقعی را در رطوبت بیش از حد اشباع کنید، چون امکان دارد آب به چرم آسیب برساند. با این حال، چرم مصنوعی به طور معمول رطوبت را به جای جذب آن دفع می‌کند. البته، انواع خاصی از چرم مصنوعی امکان دارد در بعضی موارد رطوبت را جذب کنند، پس در نتیجه شما نمی‌توانید به طور قاطع بر این آزمون تکیه کنید. برای شناسایی کامل، باید این روش و سایر روش‌های دیگر را در کنار هم امتحان کنید.

۷- خم کردن چرم (انعطاف پذیری چرم طبیعی)

آسوده ترین راه برای قضاوت در مورد اینکه آیا چرم اصل یا تقلبی است! بررسی میران انعطاف‌پذیری آن می باشد. سعی کنید چرم را خم کنید، اگر طبیعی باشد، باید به حالت اول برگشته و چین و چروکش دیگر از بین رفته باشد. اگر مصنوعی باشد، چرم با دشواری خم می‌شود و خط و چین و چروک بر روی خود باقی می‌گذارد. چرم واقعی کاملاً انعطاف‌پذیر می باشد، به همین علت تحت فشار تمایل به تغییر شکل دارد.

۸- مقدار وزن چرم (سنگین بودن چرم طبیعی)

چرم طبیعی سنگین و چرم مصنوعی سبک می باشد. چرم ساخته شده از پوست بُز به طور قابل توجهی سبک‌تر از چرم گاو می باشد، ولی چرم مصنوعی حتی سبک‌تر از هر دو آن‌ها است. حتی در بین چرم‌های طبیعی نیز، «چرم دانه دار کامل» وزن بیشتری نسبت به چرم اصلاح شده دارد، چون چرم اصلاح شده جهت داشتن سطحی صاف ساییده شده است، به همین علت ضخامت چرم کاهش و وزن آن نیز کم شده است.

حتما بخوانید: آشنایی با الکتروموتور های صنعتی 

آشنایی با کیفیت و قیمت چرم طبیعی و مصنوعی

طبیعتاً چرم طبیعی کیفیت بالاتری دارد. ولی باید عنوان کرد چه چرم طبیعی و چه چرم مصنوعی (صنعتی) درجه های کیفی متفاوتی دارند و چه بسا چرم مصنوعی ای پیدا شود که کیفیت آن از بعضی چرم های طبیعی بیشتر باشد! ولی به طور کلی چرم طبیعی باکیفیت تر، بادوام تر، طبیعی تر، زیباتر، قابل اتکاتر و طبعاً گران قیمت تر می باشد. چرم طبیعی بسیار گرانتر از چرم مصنوعی است و این موضوع به علت قیمت بالای مواد اولیه چرم طبیعی است. به طور کلی چرم طبیعی بسته به کیفیت مواد اولیه، سه تا پنج برابر چرم مصنوعی قیمت گذاری می گردد.